International Literacy Day 2025: Theme, History, Significance and Key Facts

International Literacy Day 2025: Theme, History, Significance and Key Facts

આંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ 2025: થીમ, ઇતિહાસ, મહત્વ અને મુખ્ય તથ્યો

દર વર્ષે 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં "અંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ" (International Literacy Day) મનાવવામાં આવે છે.

ઉદ્દેશ્ય(Objective):

-વિશ્વભરમાં શિક્ષણ અને સાક્ષરતા વિશે જાગૃતિ ફેલાવવી.

-અશિક્ષિત લોકોને શિક્ષિત કરવાનો સંદેશ આપવો.

-વ્યક્તિ, સમાજ અને દેશના વિકાસ માટે સાક્ષરતાનું મહત્વ સમજાવવું.

ઇતિહાસ(History):

1966માં યુનેસ્કો (UNESCO) દ્વારા આ દિવસ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો.

પ્રથમ વાર 1967માં તેને ઉજવવામાં આવ્યો હતો.

મહત્વ(Literacy):

-સાક્ષરતા માત્ર વાંચવા-લખવાની કળા નથી, પરંતુ વ્યક્તિના જ્ઞાન, કુશળતા અને આત્મવિશ્વાસને વધારવાનું સાધન છે.

-સાક્ષર સમાજ ગરીબી ઘટાડવામાં, બેરોજગારી દૂર કરવામાં અને સમાનતા લાવવામાં મદદ કરે છે.

-શિક્ષિત નાગરિકો દેશના આર્થિક અને સામાજિક વિકાસમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.

2025 ની થીમ (યુનેસ્કો અનુસાર):

👉 "Promoting Multilingual Education for Literacy Learning"

(સાક્ષરતા શિખણ માટે બહુભાષી શિક્ષણને પ્રોત્સાહન)

✨ સારાંશમાં, "અંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ" આપણને યાદ અપાવે છે કે શિક્ષણ એ માનવ અધિકાર છે અને દરેક માટે તે ઉપલબ્ધ કરાવવું જરૂરી છે.

દર વર્ષે 8 સપ્ટેમ્બરના રોજ સમગ્ર વિશ્વમાં અંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ મનાવવામાં આવે છે. આ દિવસનો મુખ્ય હેતુ લોકોમાં શિક્ષણ અને સાક્ષરતાના મહત્વ વિશે જાગૃતિ લાવવાનો છે. સાક્ષરતા માત્ર વાંચવા-લખવાની કળા નથી, પરંતુ વ્યક્તિના સર્વાંગી વિકાસ માટેનો પાયો છે. શિક્ષિત વ્યક્તિ પોતાના જીવનમાં આત્મવિશ્વાસપૂર્વક નિર્ણયો લઈ શકે છે અને સમાજમાં સકારાત્મક ફેરફાર લાવી શકે છે.

યુનેસ્કોનો મંત્ર (UNESCO'S MANTRA)

આ દિવસની ઉજવણીની શરૂઆત 1966માં યુનેસ્કો (UNESCO) દ્વારા કરવામાં આવી હતી અને 1967થી તેને નિયમિત રીતે ઉજવવામાં આવે છે. યુનેસ્કોનો મંત્ર છે કે દરેક વ્યક્તિને ગુણવત્તાયુક્ત શિક્ષણ મળવું જોઈએ. વિશ્વમાં આજે પણ કરોડો લોકો અશિક્ષિત છે, ખાસ કરીને સ્ત્રીઓ અને ગરીબી રેખાથી નીચે જીવતા લોકો. આ દિવસ તેમને શિક્ષણના પ્રવાહમાં જોડવા માટે પ્રેરણા આપે છે.

અધિકારો અને ફરજો(Rights and Duties):

સાક્ષરતાનું મહત્વ સમાજ અને રાષ્ટ્રના વિકાસ સાથે સીધો જોડાયેલો છે. સાક્ષર સમાજ ગરીબી, બેરોજગારી અને અસમાનતાને ઘટાડે છે. શિક્ષણથી વ્યક્તિમાં વિચારશક્તિ વિકસે છે, તે પોતાના અધિકારો અને ફરજો જાણી શકે છે. એક શિક્ષિત સમાજ સ્વચ્છતા, આરોગ્ય, પર્યાવરણ સંરક્ષણ અને લોકશાહી જેવા ક્ષેત્રોમાં વધુ સજાગ રહે છે.

દર વર્ષે આ દિવસ અલગ અલગ થીમ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. 2025ની થીમ "Promoting Multilingual Education for Literacy Learning" છે, જેનો અર્થ છે કે વિવિધ ભાષાઓ દ્વારા શિક્ષણને પ્રોત્સાહન આપી સાક્ષરતા વધારવી. આથી વિદ્યાર્થીઓને પોતાની માતૃભાષા તેમજ અન્ય ભાષાઓમાં શીખવાની તક મળે છે, જે તેમના સર્વાંગી વિકાસ માટે અગત્યનું છે.

સર્વ સાક્ષરતા – સર્વ વિકાસ(All literacy – all development):

આ રીતે અંતરરાષ્ટ્રીય સાક્ષરતા દિવસ આપણને યાદ અપાવે છે કે શિક્ષણ એ માનવ અધિકાર છે. દરેક વ્યક્તિ સુધી સાક્ષરતા પહોંચાડવી એ સરકાર, સમાજ અને આપણાં સૌની જવાબદારી છે. શિક્ષણ વગર વિકાસ અધૂરો છે. તેથી આપણે સૌએ મળીને "સર્વ સાક્ષરતા – સર્વ વિકાસ"ના સ્વપ્નને સાકાર કરવાનો સંકલ્પ કરવો જોઈએ.