Vinayak Damodar Savarkar Hindu and Indian nationalist,The Indian War of Independence,India House,History, Biography & More

Vinayak Damodar Savarkar Hindu and Indian nationalist,The Indian War of Independence,India House,History, Biography & More
વિનાયક દામોદર સાવરકર હિન્દુ અને ભારતીય રાષ્ટ્રવાદી, ભારતીય સ્વતંત્રતા યુદ્ધ, ઇન્ડિયા હાઉસ, ઇતિહાસ, જીવનચરિત્ર અને વધુ

વિનાયક દામોદર સાવરકર, જેમને વીર સાવરકર તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, તેઓ એક પ્રખ્યાત ભારતીય રાજકારણી, કાર્યકર્તા અને લેખક હતા. 28 મે, 1883 ના રોજ મહારાષ્ટ્રના ભાગુરમાં જન્મેલા, તેમણે ભારતના સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી.

શરૂઆતનું જીવન અને શિક્ષણ(Early life and education):

પ્રારંભિક જીવન સાવરકરનો જન્મ ૨૮ મે ૧૮૮૩ ના રોજ મહારાષ્ટ્રના નાસિક શહેર નજીક આવેલા ભગુર ગામમાં દામોદર અને રાધાબાઈ સાવરકરને ત્યાં એક મરાઠી હિન્દુ ચિત્પાવન બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમના ત્રણ અન્ય ભાઈ-બહેન હતા: બે ભાઈઓ, ગણેશ અને નારાયણ, અને મૈનાબાઈ નામની એક બહેન. સાવરકરે હાઈસ્કૂલના વિદ્યાર્થી તરીકે તેમની સક્રિયતા શરૂ કરી હતી. જ્યારે તેઓ ૧૨ વર્ષના હતા, ત્યારે તેમણે હિન્દુ-મુસ્લિમ રમખાણો પછી તેમના ગામની મસ્જિદ પર થયેલા હુમલામાં સાથી વિદ્યાર્થીઓનું નેતૃત્વ કર્યું હતું, અને કહ્યું હતું કે: "અમે અમારા હૃદયથી મસ્જિદમાં તોડફોડ કરી."  ૧૯૦૩ માં, નાસિકમાં, સાવરકર અને તેમના મોટા ભાઈ ગણેશ સાવરકરે મિત્ર મેળાની સ્થાપના કરી, જે એક ભૂગર્ભ ક્રાંતિકારી સંગઠન હતું, જે ૧૯૦૬ માં અભિનવ ભારત સોસાયટી બન્યું.  અભિનવ ભારતનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય બ્રિટિશ શાસનને ઉથલાવીને હિન્દુ ગૌરવને પુનર્જીવિત કરવાનો હતો.

સાવરકરનો જન્મ એક મરાઠી હિન્દુ ચિત્પાવન બ્રાહ્મણ પરિવારમાં થયો હતો. તેમણે હાઇસ્કૂલના વિદ્યાર્થી તરીકે તેમની સક્રિયતા શરૂ કરી હતી, હિન્દુ-મુસ્લિમ રમખાણો પછી ગામની મસ્જિદ પર થયેલા હુમલામાં સાથી વિદ્યાર્થીઓનું નેતૃત્વ કર્યું હતું. બાદમાં તેમણે તેમના ભાઈ ગણેશ સાવરકર સાથે મળીને એક ભૂગર્ભ ક્રાંતિકારી સંગઠન મિત્ર મેળાની સ્થાપના કરી.

ભારતીય સ્વતંત્રતામાં યોગદાન(Contribution to Indian Independence):

- *ક્રાંતિકારી પ્રવૃત્તિઓ*:

 સાવરકરે પુણેની ફર્ગ્યુસન કોલેજમાં કટ્ટરપંથી રાષ્ટ્રવાદી નેતા લોકમાન્ય તિલકથી પ્રભાવિત થઈને તેમની સક્રિયતા ચાલુ રાખી. બાદમાં તેઓ કાયદાના અભ્યાસ માટે લંડન ગયા, જ્યાં તેઓ ઇન્ડિયા હાઉસ અને ફ્રી ઇન્ડિયા સોસાયટી જેવા સંગઠનો સાથે જોડાયા.

 - *સાહિત્યિક કૃતિઓ*:

 સાવરકરે ક્રાંતિકારી માધ્યમો દ્વારા સંપૂર્ણ ભારતીય સ્વતંત્રતાની હિમાયત કરતા પુસ્તકો પ્રકાશિત કર્યા, જેમાં "ભારતીય સ્વતંત્રતા યુદ્ધ"નો સમાવેશ થાય છે, જેના પર બ્રિટિશ વસાહતી સત્તાવાળાઓ દ્વારા પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો હતો.

- *કારાવાસ*: 

૧૯૧૦માં, સાવરકરની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને તેમને ૫૦ વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી, જે તેમણે આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓની સેલ્યુલર જેલમાં ભોગવી હતી.

વિચારધારા અને પછીનું જીવન(Ideology and afterlife):

- *હિન્દુત્વ*: 

તેમના કારાવાસ દરમિયાન, સાવરકરે હિન્દુત્વની હિન્દુ રાષ્ટ્રવાદી વિચારધારા વિકસાવી હતી, જે હિન્દુ એકતા અને ગૌરવ પર ભાર મૂકે છે.

- *મુક્તિ અને પછીનું જીવન*: 

સાવરકરને ૧૯૨૪માં જેલમાંથી મુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને તેઓ રત્નાગિરિ જિલ્લામાં મર્યાદિત રાખવામાં આવ્યા હતા. તેમણે હિન્દુ અધિકારો માટે લખવાનું અને હિમાયત કરવાનું ચાલુ રાખ્યું, આખરે હિન્દુ મહાસભાના પ્રમુખ બન્યા.

- *ગાંધીની હત્યા*: 

સાવરકર પર મહાત્મા ગાંધીની હત્યામાં સંડોવણીનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો પરંતુ પુરાવાના અભાવે તેમને નિર્દોષ જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.

વારસો(Legacy):

તેમના અનુયાયીઓમાં તેમને "વીર" નામથી ઓળખવામાં આવે છે જેનો અર્થ "બહાદુર" થાય છે. આંદામાન અને નિકોબારની રાજધાની પોર્ટ બ્લેર ખાતેના એરપોર્ટનું નામ 2002માં વીર સાવરકર આંતરરાષ્ટ્રીય એરપોર્ટ રાખવામાં આવ્યું હતું. ઈંગ્લેન્ડના ઐતિહાસિક ભવન અને સ્મારકો કમિશન દ્વારા ઈન્ડિયા હાઉસ પર લગાવવામાં આવેલી એક સ્મારક વાદળી તકતીમાં "વિનાયક દામોદર સાવરકર, 1883–1966, ભારતીય દેશભક્ત અને દાર્શનિક અહીં રહેતા હતા" લખેલું છે.

ભારત સરકાર દ્વારા 1970માં એક સ્મારક ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડવામાં આવી હતી.

2003માં ભારતીય સંસદમાં સાવરકરનું ચિત્ર રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું.

 શિવસેના પક્ષે માંગ કરી છે કે ભારત સરકાર તેમને મરણોત્તર ભારતનો સર્વોચ્ચ નાગરિક પુરસ્કાર, ભારત રત્ન આપે. શિવસેનાના વડા ઉદ્ધવ ઠાકરેએ 2017 માં ભારત રત્ન માટેની આ માંગણીનો પુનરોચ્ચાર કરતા, એવું પણ સૂચન કર્યું છે કે સાવરકરને જ્યાં કેદ કરવામાં આવ્યા હતા તે જેલ કોટડીની પ્રતિકૃતિ મુંબઈમાં બનાવવી જોઈએ અને યુવાનોને 'હિન્દુ રાષ્ટ્ર' અને ભારતીય સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં સાવરકરના યોગદાન વિશે શિક્ષિત કરવા જોઈએ.

પુસ્તકો(Books):

તેમણે અંગ્રેજી અને મરાઠીમાં 38 પુસ્તકો લખ્યા,જેમાં ઘણા નિબંધો, મોપલાહ બળવા અને પરિવહન નામની બે નવલકથાઓ,કવિતા અને નાટકોનો સમાવેશ થાય છે, તેમના પુસ્તકોમાં સૌથી વધુ જાણીતું તેમનો ઐતિહાસિક અભ્યાસ ધ ઇન્ડિયન વોર ઓફ ઇન્ડિપેન્ડન્સ, 1857 અને તેમનું પેમ્ફલેટ હિન્દુત્વ: હુ ઇઝ અ હિન્દુ? છે.

 *વિવાદો*: 

તેમનો વારસો બીજા વિશ્વયુદ્ધ દરમિયાન બ્રિટિશ યુદ્ધના પ્રયાસોને ટેકો આપવા અને ગાંધીજીની હત્યામાં તેમની કથિત સંડોવણી સહિત વિવાદોથી પણ ઘેરાયેલો છે.¹